تاریخچه هنر خیاطی
تاریخچه‌ی هنر خیاطی
بشر با شناخت خود، نیاز به پوشش را
نیز درک کرد، آن را از ضروریات دانست و به موازات نیازهای اولیه برای تهیه‌ی پوشاک
نیز تلاش کرد. پدید آمدن پوشاک امری تصادفی نبود، بلکه بر مبنای تفکرات، نیازهای
اقلیمی، مادی و معنوی اقوام به وجود آمد و تحول یافت.
پوشاک در کنار مسکن و خوراک، از
نیازهای اولیه و اساسی بشر و از بارزترین نمونه‌های فرهنگ در جامعه است. از آنجا
که پوشیدن لباس یک ضرورت است، هر شخصی تمایل دارد که ظاهر خود را به بهترین شکل
ممکن به جهانیان عرضه کند.
بنابراین رنگ و طراحی پوشاک باید
هنرمندانه، زیبا، هماهنگ با شرایط محیط و باب روز باشد. از این رو فن یا به عبارتی
هنر خیاطی به وجود آمد، در ردیف مشاغل مهم و کارآمد جامعه قرار گرفت و روز به روز
در کنار هنرها و فنون دیگر رشد کرد و به روز شد.
هنر با ارزش خیاطی نه تنها می‌تواند
در سطوح وسیع اقتصادی موثر باشد، بلکه همگام با اثرات گسترده‌ی تولیدی، جنبه‌های
گوناگون هنری را نیز نمایان سازد. لباس بازتابی از توان اقتصادی، نگرش سیاسی،
قابلیت‌های فرهنگی، اجتماعی، مذهبی، فلسفی و پایبندی‌های رسمی و سنتی دارد و
امروزه تحت نفوذ نظام سرمایه‌داری قرار گرفته، به کالا تبدیل شده و ارزشی دوگانه
یافته است. امروزه با پیشرفت تکنولوژی صنایع دوخت
و بافت، تهیه‌ی پوشاک دارای دو بعد صنعتی و تجاری شده است. این فن با هنرهای دیگر
مانند بافتنی، رودوزی، تکه‌دوزی، قلاب‌بافی، سنگ‌دوزی، مرواریددوزی و غیره در
ارتباط است و خیاط در دوخت سفارشات از آن‌ها بهره می‌برد.
در گذشته پارچه را روی اندام افراد
قرار داده، به فرم دلخواه در می‌آوردند.
کوک و سنجاق زده و اقدام به دوخت می‌کردند.
برخی نیز بر حسب تجربه و بدون الگو لباس را برش می‌زدند که این روش نیاز به چندین
پرو داشت. به تدریج با پیشرفت علم و تجربه، متدهایی تدوین و در کشورهای مختلف رایج
شد؛ متد گرلاوین، متد فرانسوی
Esmod، متد ژاپن، متد
متریک و متد مولر آلمانی.
وظایف خیاط
به طور کلی
وظایف خیاط عبارت است از
:
• توافق با مشتری درباره‌ی نوع پارچه و
مدل
• گرفتن اندازه‌ی مشتری
• تعیین زمان و هزینه‌ی لازم برای سفارش
مشتری
• ایجاد طرح ( مطابق نمونه‌های موجود یا
ایجاد طرح‌های جدید)، تهیه الگو، برش پارچه و دوخت اولیه
• انجام پرو اولیه
• دوخت نهایی سفارش مشتری
گاهی مشتریان برای تعمیر لباس به خیاط
مراجعه می‌کنند. خیاط معمولا زمان زیادی را برای یافتن مدل‌های جدید از مشتریان،
مجلات، بروشورها، ژورنال‌ها، نمایشگاه‌ها و غیره صرف می‌کند.
خیاط باید انواع پارچه را شناخته و در
دوخت‌ودوز مهارت داشته باشد. همچنین داشتن خلاقیت و مهارت در طراحی از ملزومات این
شغل است. در کنار همه‌ی این‌ها، تجربه مهم‌ترین عامل موفقیت در این شغل است.
ساعت کار خیاطان معمولا به صورت تمام
وقت است. البته برای برخی سفارشات و در برخی زمان‌ها مانند اعیاد، ساعات کاری او
بیش‌تر و فشرده‌تر خواهد شد.
به طوری که گاهی در شب‌ها و روزهای
تعطیل نیز مجبور به انجام کار می‌شوند.
مهارت و دانش مورد نیاز شغل خیاط
• خلاقیت و قدرت تجسم طرح‌ها
• مهارت برش الگو
• شناخت انواع پارچه‌ها و ویژگی‌های آن‌ها
• مهارت در دوزندگی
• علاقه‌ی زیاد به طراحی، دوخت، مد و
آگاهی از جدیدترین آن‌ها
• توجه به علایق و گرایش‌های مشتریان
• مهارت ارتباط با مشتریان
• دقت و توجه به جزییات
• حفظ تمرکز در ساعات کار طولانی
• نظم و مدیریت زمان برای تحویل به موقع
سفارشات
نحوه‌ی ورود به شغل خیاطی
یکی از راه‌ها
تحصیل در رشته‌ی خیاطی شاخه‌ی کار و دانش ( با گرایش‌های لباس زنانه، لباس شب و
عروس، دوخت‌های تزیینی، وسایل منزل، ضخیم‌دوزی، ظریف‌دوزی و لباس مردانه) یا فنیوحرفهای
(رشته‌های طراحی و دوخت) است. پس از آن می‌توان در صورت علاقه تا مقاطع بالاتر در
دانشگاه ادامه تحصیل داد.
راه دیگر این است که با هر سن و
تحصیلاتی می‌توان در آموزشگاه‌های خیاطی زیر نظر سازمان فنیوحرفهای، مدرک معتبر
این رشته را دریافت کرد.
روش سوم، روش استاد و شاگردی است که
به صورت تجربی می‌توان این فن را آموخت.
فرصت شغلی و بازار کار
با این فن
می‌توان برای کارگاه‌های خیاطی کوچک، تولیدکنندگان لباس، شرکت‌های طراحی مد لباس و
سایر مراکز مرتبط کار کرد. زمینه‌ی کارآفرینی و خوداشتغالی نیز در این شغل بسیار
زیاد است. با استفاده از وام‌های اداره‌ی کار یا فنیوحرفهای می‌توان به
خوداشتغال‌زایی دست یافت. همچنین می‌توان با گذراندن آزمون مربی‌گری و دریافت مجوز
از وزارت کار، آموزشگاه تاسیس کرد و به عنوان مربی به کار مشغول شد.
مزون لباس عروس و نامزدی، چرم‌دوزی،
الیاف‌سنجی، دبیری مرتبط، طراحی صحنه، طراحی اندام، تولید لباس بچه‌گانه، زنانه‌دوزی،
مردانه‌دوزی و دوخت‌های تزیینی از جمله شغل‌های مرتبط با این رشته است.
میزان درآمد
از آنجا که پوشاک جزو نیازهای اساسی
افراد است، همواره و در شرایط مختلف برای آن تقاضا وجود دارد. از این رو بازار
پوشاک همواره دارای رونق است.
درآمد خیاط‌ها بسیار متفاوت است.
میزان تجربه، مهارت و نوع کار در تعیین میزان آن موثر است. هر چه فرد، ماهرتر باشد
سفارشات بیشتری گرفته و درآمد بهتری خواهد داشت. از طرفی درآمد فردی که در کارگاهی
کوچک مشغول به کار است، با خیاطی که به صورت صنعتی و وسیع کار می‌کند، متفاوت است.
در شرایط کنونی جامعه، به این رشته کم‌تر پرداخته شده و علیرغم اهمیت این فن و نیاز روزمره‌ی افراد به پوشاک، متاسفانه افراد مشغول در این حرفه، هنوز جایگاه اجتماعی متناسب خود را نیافته‌اند. تلاش ما در مجموعه‌ی روچی بر این است که این مجموعه‌ی متخصص و کارآمد را در کنار یکدیگر گرد آورده، به صورت اختصاصی به درخواست‌ها و نیازهای آنان بپردازیم و از تخصص آن‌ها بهره‌مند شویم.
در سال‌های اخیر، روز بیست و یکم آذر ماه به نام روز خیاط نام‍گذاری شده است. این روز را به فعالان این عرصه تبریک گفته و برای آن‌ها آرزوی بهروزی و موفقیت روزافزون داریم.
